Službeni glasnik BiH, broj 39/25

Na osnovu člana VII Ustava Bosne i Hercegovine, člana 2. stav (3) tačka c) i člana 7. stav (1) tačka b) i člana 70. Zakona o Centralnoj banci Bosne i Hercegovine ("Službeni glasnik BiH", br. 1/97, 29/02, 8/03, 13/03, 14/03, 9/05, 76/06 i 32/07), Upravno vijeće Centralne banke Bosne i Hercegovine na 6. sjednici održanoj 04.06.2025. godine donosi

ODLUKU


O KONAČNOSTI PORAVNANJA U PLATNIM SISTEMIMA

DIO I - UVODNE ODREDBE

Član 1.
(Predmet)

Ovom odlukom se uređuju konačnost poravnanja u platnom sistemu, operateri i učesnici platnog sistema, rad platnog sistema, nadzor nad radom platnih sistema, posljedice postupaka zbog insolventnosti nad učesnikom, mjerodavno pravo za prava i obaveze učesnika nad kojim provodi postupak insolventnosti, prava primaoca instrumenta osiguranja u slučaju postupka zbog insolventnosti nad davaocem instrumenta osiguranja.

Član 2.
(Definicije)

(1) U smislu ove odluke pojedini pojmovi imaju sljedeća značenja:

- platni sistem je sistem za prenos novčanih sredstava s formalnim i standardizovanim postupcima i zajedničkim pravilima za obradu, obračun i/ili namirivanje platnih transakcija;

- interoperabilni platni sistem je sistem čiji je operater zaključio sporazum s operaterom, odnosno operaterima jednog platnog sistema ili više platnih sistema koji uključuje izvršavanje naloga za prenos između tih platnih sistema. Sporazum zaključen između interoperabilnih platnih sistema ne čini platni sistem u smislu ove odluke;

- učesnik platnog sistema je institucija, centralna druga ugovorna strana, agent za poravnanje, klirinška organizacija, operater sistema i posredni učesnik;

- posredni učesnik je institucija, centralna druga ugovorna strana, agent za poravnanje, klirinška organizacija ili operater platnog sistema koji je u ugovornom odnosu sa učesnikom platnog sistema u kojem se izvršavaju nalozi za prenos, koji omogućava posrednom učesniku provođenje naloga za prenos preko platnog sistema, pod uslovom da je taj posredni učesnik poznat operateru platnog sistema;

- operater platnog sistema je subjekt odgovoran za rad platnog sistema. Operater platnog sistema može djelovati i kao agent za poravnanje, centralna druga ugovorna strana ili klirinška organizacija;

- institucija (ustanova) je banka ili druga kreditna institucija, investicijsko društvo, javno tijelo i javno trgovačko društvo, Centralna banka Bosne i Hercegovine, Evropska centralna banka i nacionalne centralne banke država članica, institucija za platni promet i institucija za elektronski novac;

- centralna druga ugovorna strana je pravno lice koje posreduje između drugih ugovornih strana u ugovorima kojima se trguje na jednom ili više finansijskih tržišta, te postaje kupac svakom prodavcu i prodavac svakom kupcu;

- agent za poravnanje je subjekt koji institucijama i/ili centralnim drugim ugovornim stranama koje učestvuju u platnom sistemu otvara račune za poravnanje preko kojih se izvršavaju nalozi za prenos unutar platnog sistema i zavisno od slučaja odobrava kredit tim učesnicima u svrhu poravnanja;

- klirinška organizacija je subjekt odgovoran za izračunavanje neto pozicija institucija, centralne druge ugovorne strane i/ili agenta za poravnanje ako učestvuju u platnom sistemu;

- institucija za platni promet je pravno lice koje je od nadležnog organa dobilo dozvolu za pružanje i obavljanje platnih usluga u Bosni i Hercegovini;

- institucija za elektronski novac je pravno lice koje je od nadležnog organa dobilo dozvolu za izdavanje elektronskog novca u Bosni i Hercegovini;

- investicijsko društvo je svako pravno lice čija je redovna djelatnost pružanje investicijskih usluga trećim licima i/ili obavljanje investicijskih aktivnosti na profesionalnoj osnovi u smislu zakona koji reguliše oblast tržišta vrijednosnih papira;

- pružalac platnih usluga je subjekt ovlašten za pružanje platnih usluga ili obavljanje poslova platnog prometa u skladu s propisom o platnom prometu ili platnim uslugama;

- obračunavanje je konverzija potraživanja i obaveza koje rezultiraju iz naloga za prenos koje učesnik ili učesnici zadaju ili primaju od jednog ili više drugih učesnika u jedno neto potraživanje ili jednu neto obavezu, s posljedicom da se potražuje ili duguje samo neto iznos;

- račun za poravnanje je račun kod Centralne banke Bosne i Hercegovine ili agenta za poravnanje koji se upotrebljava za evidenciju novčanih sredstava te za poravnanja transakcija između učesnika u platnom sistemu;

- nalog za plaćanje je instrukcija platioca ili primaoca plaćanja svom pružaocu platnih usluga, a kojom se traži izvršenje platne transakcije;

- eksternalizacija je ugovorno povjeravanje trećima obavljanje operativnih aktivnosti operatera platnog sistema koje bi inače oni sami obavljali;

- platna transakcija je polaganje, podizanje ili prenos novčanih sredstava koje je inicirao platilac ili je inicirana u njegovo ime i za njegov račun ili ju je inicirao primalac plaćanja, bez obzira na to kakve su obaveze iz odnosa između platioca i primaoca plaćanja;

- međunarodna platna transakcija je platna transakcija u čijem izvršavanju učestvuju dva pružaoca platnih usluga od kojih se jedan pružalac platnih usluga nalazi u Bosni i Hercegovini, a drugi u nekoj drugoj državi;

- nacionalna platna transakcija je platna transakcija u čijem izvršavanju učestvuju platiočev pružalac platnih usluga i pružalac platnih usluga primaoca plaćanja ili samo jedan pružalac platnih usluga koji se nalaze u Bosni i Hercegovini;

- novčana sredstva su novčanice i kovani novac, elektronski novac u smislu zakona kojim se uređuje elektronski novac te druga novčana potraživanja prema pružaocu platnih usluga (knjižni novac);

- sistemski rizik je rizik uzrokovan poremećajem u radu platnog sistema ili nemogućnošću učesnika u platnom sistemu da ispune svoje obaveze povezane s funkcionisanjem platnog sistema, čija je posljedica nemogućnost ispunjenja obaveza od strane drugih učesnika u platnom sistemu ili narušavanje sigurnosti platnog prometa i finansijskog sistema u cjelini;

- radni dan je period utvrđen pravilima rada platnog sistema koji obuhvata sve događaje tokom jednog poslovnog ciklusa platnog sistema uključujući poravnanja tokom dana i noći.

(2) Izrazi koji se koriste u ovoj odluci, a imaju imaju rodno značenje, odnose se jednako na muški i ženski rod.

DIO II - OSNIVANJE I RAD PLATNIH SISTEMA

Poglavlje I – Pojam i uslovi za uspostavljanje rada platnog sistema

Član 3.
(Platni sistem)

(1) Platni sistem u Bosni i Hercegovini je sistem preko kojeg se izvršavaju nalozi za prenos iz člana 29. ove odluke, a koji ispunjava sljedeće uslove:

a) ima najmanje tri učesnika, ne uključujući operatera toga sistema, agenta za poravnanje, centralnu drugu ugovornu stranu, klirinšku organizaciju ili posrednog učesnika,

b) ima zajednička pravila i standardizovane postupke za izvršenje, obračun, poravnanje naloga za prenos između učesnika,

c) pravilima rada sistema utvrđeni su trenutak prihvata i trenutak neopozivosti naloga za prenos,

d) na sistem se primjenjuje bosanskohercegovačko pravo, barem jedan od učesnika ima sjedište u Bosni i Hercegovini,

e) posluje u konvertibilnoj marki ili u drugoj valuti ili u više valuta koje se u sistemu preračunavaju jedna u drugu.

(2) Centralna banka odlučuje da li sistem ispunjava uslove iz stava (1) ovog člana.

Član 4.
(Operater platnog sistema)

(1) Platnim sistemom upravlja operater platnog sistema.

(2) Operater platnog sistema može biti:

a) Centralna banka Bosne i Hercegovine,

b) banka ili druga kreditna institucija sa sjedištem u Bosni i Hercegovini,

c) institucija za elektronski novac sa sjedištem u Bosni i Hercegovini,

d) institucija za platni promet sa sjedištem u Bosni i Hercegovini,

e) drugo pravno lice sa sjedištem u Bosni i Hercegovini kao dioničarsko društvo ili društvo s ograničenom odgovornošću i

f) podružnica pravnog lica iz druge države sa sjedištem u Bosni i Hercegovini.

(3) Operater platnog sistema može obavljati i druge djelatnosti ako zakonom kojim se uređuju te djelatnosti nije određeno drugačije.

Član 5.
(Dužnosti operatera platnog sistema)

(1) Operater platnog sistema je dužan osigurati svakodnevno sigurno i stabilno funkcionisanje platnog sistema.

(2) Operater platnog sistema je naročito dužan, srazmjerno vrsti, obimu i složenosti poslova koji proizlaze iz pravila rada platnog sistema, osigurati:

a) da platni sistem ima primjeren, prikladan, pouzdan i zadovoljavajući informacioni sistem za obavljanje svih funkcija u skladu s pravilima rada platnog sistema kao i plan kontinuiteta poslovanja,

b) organizacionu strukturu s dobro određenim, preglednim i dosljednom hijerarhijom ovlaštenja i odgovornosti, uključujući kadrovsku strukturu,

c) upravljanje rizicima kojima je platni sistem izložen ili bi mogao biti izložen,

d) primjeren proces pohrane, nadzora i praćenja te ograničavanje pristupa osjetljivim podacima o plaćanjima i

e) usklađenost platnog sistema s međunarodno prihvaćenim načelima za platne sisteme.

(3) Centralna banka može propisati i druge obaveze za operatera platnog sistema.

(4) Operater platnog sistema dužan je bez odgađanja, odmah po saznanju obavijestiti učesnike platnog sistema o značajnom operativnom ili sigurnosnom incidentu koji utiče ili bi mogao uticati na finansijske interese učesnika platnog sistema i o svim raspoloživim mjerama koje učesnici platnog sistema mogu poduzeti radi ublažavanja štetnih posljedica incidenta.

(5) Operater platnog sistema je dužan Centralnoj banci dostaviti podatke o učesnicima i posrednim učesnicima i podatak o svakoj njihovoj promjeni.

Član 6.
(Učesnici u platnom sistemu)

(1) Učesnik u platnom sistemu može biti:

a) pružalac platnih usluga,

b) operater toga platnog sistema,

c) drugi platni sistem, odnosno operater drugog platnog sistema iz Bosne i Hercegovine ili druge države,

d) drugo pravno lice u skladu s pravilima rada tog platnog sistema, koje može biti institucija, centralna druga ugovorna strana, agent za poravnanje i klirinška organizacija.

(2) U skladu s pravilima rada rada platnog sistema, jedan učesnik može djelovati kao centralna druga ugovorna strana, agent za poravnanje ili klirinška organizacija ili može obavljati sve te poslove ili samo neke od njih.

(3) Učesnik platnog sistema može učestvovati u platnom sistemu posredno ili neposredno, preko drugog učesnika.

(4) Pružaoci platnih usluga sa sjedištem u Bosni i Hercegovini obavezni su u što kraćem roku obavijestiti Centralnu banku o svakom platnom sistemu u kojem učestvuju posredno ili neposredno i o operateru tog platnog sistema bez obzira na to posluje li sistem na teritoriji Bosne i Hercegovine ili druge države.

Član 7.
(Platni sistemi Centralne banke)

(1) Centralna banka uspostavlja platne sisteme u skladu sa Zakonom o Centralnoj banci Bosne i Hercegovine.

(2) Centralna banka je vlasnik, operater i agent za poravnanje platnih sistema iz stava (1) ovog člana i donosi pravila rada za te platne sisteme.

Član 8.
(Dozvola za rad platnog sistema)

(1) Centralna banka izdaje dozvolu za rad platnog sistema.

(2) Izuzetno od stava (1) ovog člana, Centralna banka ne izdaje dozvolu za rad:

a) platnom sistemu koji je dio kartične platne sheme,

b) platnom sistemu koji se sastoji isključivo od jednog pružaoca platnih usluga i

c) platnom sistemu čiji je Centralna banka operater, u skladu s članom 7. ove odluke.

(3) Platni sistem iz stava (1) ovog člana ne može početi s radom prije izdavanja dozvole za rad.

(4) Operater platnog sistema dužan je obavijestiti Centralnu banku o početku rada platnog sistema najkasnije u roku od 30 dana prije početka rada platnog sistema i dostaviti podatke o nazivu i sjedištu svakog učesnika u platnom sistemu.

(5) Operater platnog sistema iz stava (2) tačka a) i b) ovog člana dužan je obavijestiti Centralnu banku o namjeri početka rada platnog sistema, najkasnije 30 dana prije početka rada platnog sistema i dostaviti pravila rada platnog sistema i podatke o nazivu i sjedištu svakog učesnika u platnom sistemu.

Član 9.
(Uslovi za izdavanje dozvole za rad platnog sistema)

(1) Pravno lice sa sjedištem u Bosni i Hercegovini koje namjerava upravljati platnim sistemom mora ispuniti sve sljedeće uslove:

a) da je, s obzirom na potrebu za osiguranjem pouzdanog i razboritog upravljanja platnim sistemom, imalac kvalifikovanog učešća u operateru platnog sistema primjeren, što naročito uključuje dobar ugled i finansijsko stanje,

b) da članovi uprave ili izvršni direktori operatera platnog sistema imaju dobar ugled i odgovarajuće znanje i iskustvo za upravljanje platnim sistemom, odnosno da kod operatera platnog sistema, koji se osim upravljanja platnim sistemom bavi i drugim djelatnostima, ima odgovornu osobu za vođenje poslova u vezi s upravljanjem platnim sistemom i da ta osoba ima dobar ugled i odgovarajuće znanje i iskustvo za upravljanje platnim sistemom, a da članovi uprave ili izvršni direktori operatera platnog sistema imaju dobar ugled,

c) da je informacioni sistem platnog sistema primjeren, prikladan, pouzdan i zadovoljavajući u odnosu na obavljanje svih funkcija predviđenih pravilima rada platnog sistema,

d) da pravila rada platnog sistema sadržavaju sve elemente iz člana 11. ove odluke i da primjena pravila rada osigurava primjerenu zaštitu od sistemskog rizika i drugih rizika povezanih s funkcionisanjem platnog sistema,

e) da, uzimajući u obzir potrebu za osiguranjem pouzdanog i razboritog upravljanja platnim sistemom, operater platnog sistema ima uspostavljen efikasan i pouzdan sistem upravljanja koji uključuje jasan sistem upravljanja s dobro određenim, preglednim i dosljednim linijama ovlaštenja i odgovornostima, efikasan postupak utvrđivanja, upravljanja, praćenja i izvještavanja o svim rizicima kojima je platni sistem izložen ili bi mogao biti izložen te odgovarajuće mehanizme internih kontrola koji obuhvataju najmanje funkcije kontrole rizika, interne revizije i usklađenosti poslovanja s propisima i standardima, uključujući i primjerene administrativne i računovodstvene postupke, a pritom su navedeni sistem upravljanja, mehanizam unutrašnjih kontrola te administrativni i računovodstveni postupci primjereni, razmjerni, pouzdani i dovoljni s obzirom na prirodu, obim i složenost platnog sistema,

f) da je sposoban za stabilno poslovanje uz primjerenu organizacionu, tehničku i kadrovsku strukturu,

g) da platni sistem ispunjava sve ostale uslove iz člana 17. stav 1. ove odluke i

h) da ne postoje drugi razlozi koji ugrožavaju ili bi mogli ugroziti siguran i stabilan rad platnog sistema.

(2) Ocjena primjerenosti imaoca kvalifikovanog učešća i ocjena dobrog ugleda iz ovog člana se vrši u skladu s članom 10. ove odluke.

Član 10.
(Ocjena primjerenosti i ugleda imaoca kvalifikovanog djela)

(1) Pri ocjenjivanju primjerenosti imaoca kvalifikovanog djela u obzir se uzimaju sljedeći kriteriji:

a) ugled imaoca kvalifikovanog djela,

b) finansijsko stanje imaoca kvalifikovanog djela, posebno u odnosu na vrstu poslova koje obavlja institucija za platni promet u kojoj imalac ima kvalifikovano učešće i

c) mogućnost da imalac kvalifikovanog djela utiče na zakonitost poslovanja institucije za platni promet.

(2) Pri ocjenjivanju dobrog ugleda u obzir se uzimaju sljedeće okolnosti:

a) da li je lice svojim dosadašnjim profesionalnim radom postiglo uspješne rezultate,

b) da li je lice pravosnažno osuđeno ili je protiv njega pokrenuta istraga ili se protiv njega vodi krivični postupak za krivična djela,

c) je li lice saradnik lica osuđenog za krivično djelo koje se goni po službenoj dužnosti i

d) je li lice pravosnažno osuđeno za prekršaje predviđene zakonima kojima se uređuje finansijsko poslovanje, ako bi to moglo dovesti u pitanje zakonitost, sigurnost, odnosno stabilnost pružanja platnih usluga.

Član 11.
(Pravila rada platnog sistema)

(1) Platni sistem obavezan je raditi prema pravilima rada tog platnog sistema.

(2) Pravila rada platnog sistema uređuju standardizovane postupke i zajednička pravila za obradu, obračun i/ili poravnanje platnih transakcija između njegovih učesnika.

(3) Pravila rada platnog sistema moraju sadržavati:

a) učesnike u platnom sistemu prema vrsti i opis njihove uloge u platnom sistemu,

b) uslove za učešće i prestanak učešća učesnika u platnom sistemu,

c) platne transakcije koje se obračunavaju i/ili poravnavaju u platnom sistemu,

d) osnovna načela obračuna i/ili poravnanja platnih transakcija,

e) valutu, odnosno valute s kojima se posluje u platnom sistemu,

f) način i uslove izvršenja platnih transakcija, uključujući oblik i sadržaj platnih transakcija,

g) postupke informisanja učesnika o obračunu i/ili poravnanju,

h) način zaštite podataka od zloupotrebe i

i) trenutak prihvata i neopozivosti naloga za prenos.

(4) Pravila rada platnog sistema ne mogu se naknadno mijenjati bez prethodne saglasnosti Centralne banke.

(5) Operater platnog sistema zahtjev za saglasnost za izmjenu pravila rada platnog sistema podnosi Centralnoj banci najmanje dva mjeseca prije njihove izmjene.

(6) Izuzetno od stava (5) ovog člana, operater platnog sistema zahtjev za saglasnost za izmjenu pravila rada platnog sistema podnosi u kraćem roku ako je izmjena pravila potrebna zbog hitnog povećanja nivoa sigurnosti platnog sistema ili zbog drugoga opravdanog razloga.

(7) Centralna banka o pravilima rada platnog sistema odlučuje u postupku izdavanja dozvole za rad.

Član 12.
(Pristup platnim sistemima)

(1) Pravila rada platnog sistema kojima se uređuje pristup platnom sistemu pružaocima platnih usluga koji su pravna lica i koji su dobili dozvolu nadležnog organa ili su upisani u registar koji vodi nadležni organ moraju biti objektivna, nediskriminirajuća i srazmjerna i ne mogu ograničavati pristup više nego što je potrebno za osiguranje od posebnih rizika poput rizika poravnanja, operativnog rizika i rizika poslovanja i za zaštitu finansijske i operativne stabilnosti platnog sistema.

(2) Platni sistemi ne smiju u odnosu na pružaoce platnih usluga, korisnike platnih usluga ili druge platne sisteme nametati nijedno od sljedećih ograničenja:

a) ograničavajuća pravila o stvarnom učešću u drugim platnim sistemima,

b) pravila kojima se na diskriminirajući način pravi razlika među pružaocima platnih usluga koji su dobili odobrenje za pružanje platnih usluga ili među registrovanim pružaocima platnih usluga u smislu njihovih prava i obaveza kao učesnika platnog sistema i

c) ograničenja na osnovu institucionalnog statusa.

(3) Odredbe ovog člana ne primjenjuju se na platne sisteme koji se sastoje isključivo od jednog pružaoca platnih usluga ili od pružalaca platnih usluga koji pripadaju istoj grupi.

(4) Učesnik platnog sistema koji je dozvolio pružaocu platnih usluga, koji nije učesnik tog platnog sistema, mogućnost slanja naloga za plaćanje preko platnog sistema, dužan je istu mogućnost na objektivan, razmjeran i nediskriminirajući način pružiti i drugom pružaocu platnih usluga koji to od njega zatraži.

(5) Učesnik platnog sistema dužan je svako odbijanje zahtjeva iz stava (4) ovog člana detaljno obrazložiti.

Član 13.
(Uslovi za učešće institucija za platni promet i institucija za elektronski novac u platnim sistemima u kojim se vrši konačnost poravnanja)

(1) Institucija za platni promet i institucija za elektronski novac koja želi učestvovati i koja učestvuje u platnom sistemu u kojem se vrši konačnost poravnanja, radi očuvanja stabilnosti, cjelovitosti i integriteta platnog sistema, mora kontinuirano imati uspostavljeno i dokumentovano sljedeće:

a) mjere zaštite novčanih sredstava korisnika platnih usluga,

b) sisteme upravljanja i mehanizme internih kontrola za platne usluge i/ili usluge izdavanja elektronskog novca koje pruža, uključujući administrativne i računovodstvene postupke i postupke upravljanja rizicima, kao i pravila za korištenje usluga informaciono-komunikacione tehnologije (IKT) u skladu s propisima koji reguliraju upravljanje IKT rizicima,

c) plan za slučaj prestanka poslovanja institucije za platni promet i institucije za elektronski novac, odnosno prestanka pružanja platnih usluga koji mora biti prilagođen veličini i poslovnom modelu institucije za platni promet i institucije za elektronski novac i mora uključivati opis mjera ublažavanja koje će institucija za platni promet i institucija za elektronski novac donijeti za slučaj prestanka pružanja platnih usluga u svrhu osiguranja izvršenja neizvršenih platnih transakcija i prestanka postojećih ugovora.

(2) Mjere zaštite novčanih sredstava korisnika platnih usluga iz stava (1) tačke a) su:

a) ako novčana sredstva korisnika platnih usluga štiti držanjem na posebnom računu kod banaka ili ulaganjem u sigurne, likvidne i niskorizične oblike imovine na način koji je odredio nadležni organ te institucije za platni promet i institucije za elektronski novac i to, zavisno od slučaja:

1) politike investiranja kojom se osigurava da su odabrani oblici imovine likvidni, sigurni i niskog rizika,

2) broj i funkcije lica koja imaju pristup računu zaštićenih novčanih sredstava,

3) postupke upravljanja i usklađivanja kojim se osigurava da su novčana sredstva korisnika platnih usluga zaštićena od potraživanja ostalih vjerovnika institucije za platni promet i institucije za elektronski novac naročito u slučaju otvaranja postupka zbog insolventnosti nad institucijom za platni promet i institucijom za elektronski novac u smislu odredaba o konačnosti poravnanja u platnim sistemima,

4) ugovor ili nacrt ugovora s bankom i

5) izričitu izjavu institucije za platni promet i institucije za elektronski novac o usklađenosti s odredbama propisa o platnom prometu ili platnim uslugama vezano za zaštitu novčanih sredstava korisnika platnih usluga.

b) ako institucija za platni promet i institucija za elektronski novac novčana sredstva korisnika platnih usluga štiti policom osiguranja društva za osiguranje ili usporedivom garancijom društva za osiguranje ili banke, mora imati uspostavljene i dokumentovane sljedeće mjere:

1) potvrdu da je policu osiguranja ili uporedivu garanciju društva za osiguranje ili banke dao subjekt koji nije dio iste grupe kojoj pripada institucija za platni promet i institucija za elektronski novac,

2) detaljan postupak usklađivanja kojim se osigurava da je polica osiguranja ili uporediva garancija u svakom trenutku dovoljna za ispunjenje obaveze institucije za platni promet i institucije za elektronski novac na zaštitu novčanih sredstava,

3) trajanje i uslove obnavljanja pokrića i

4) primjerak ugovora ili nacrta ugovora o osiguranju ili uporedivoj garanciji.

(3) U sisteme upravljanja i mehanizme internih kontrola za platne usluge i/ili usluge izdavanja elektronskog novca koje pruža, uključujući administrativne i računovodstvene postupke te postupke upravljanja rizicima iz stava (1) tačke b) spada:

a) mapiranje rizika koje je utvrdila institucija za platni promet i institucija za elektronski novac, uključujući vrstu rizika i postupke koje je institucija za platni promet i institucija za elektronski novac uspostavila ili će uspostaviti kako bi procijenila i spriječila takve rizike,

b) različite postupke za provedbu privremenih i stalnih kontrola, uključujući opis učestalosti i dodijeljenih ljudskih resursa,

c) računovodstvene postupke u svrhu vođenja evidencije i izvještavanja institucije za platni promet i institucije za elektronski novac o svojim finansijskim informacijama,

d) identitet osobe ili osoba odgovornih za funkcije interne kontrole, uključujući za povremene i stalne kontrole te kontrole usklađenosti, kao i njihov CV,

e) identitet svake osobe koja obavlja reviziju koja nije zakonska revizija u smislu zakona kojim se uređuje revizija,

f) sastav upravljačkog tijela i ako je primjenjivo, nadzornog tijela ili odbora,

g) način na koji se nadziru i kontrolišu eksternalizirane funkcije radi sprečavanja narušavanja kvaliteta internih kontrola institucije za platni promet i institucije za elektronski novac,

h) način na koji se u okviru internih kontrola institucije za platni promet i institucije za elektronski novac nadziru i kontrolišu podružnice i

i) upravljanje grupom, ako je institucija za platni promet i institucija za elektronski novac društvo kći regulisanog subjekta iz druge države.

(4) Mjere iz stava (2) tačke b) ovog člana moraju dokazati da su postupci upravljanja, mehanizmi internih kontrola i postupci za korištenje IKT usluga proporcionalni, primjereni, pouzdani i dovoljni.

(5) Institucija za platni promet i institucija za elektronski novac kojoj je nadležni organ izdao dozvolu za pružanje platnih usluga ili izdavanje elektronskog novca, smije učestvovati u platnom sistemu na koji se primjenjuju odredbe o konačnosti poravnanja u platnom sistemu samo ako dobije potvrdu Centralne banke da su ispunjeni uslovi iz stava (1), (2) i (3) ovog člana i dostavi je operateru platnog sistema.

(6) Institucija za platni promet i institucija za elektronski novac iz stava (5) ovog člana, uz zahtjev za izdavanje potvrde o ispunjavanju uslova iz stava (1) ovog člana, podnosi Centralnoj banci i pisanu samoprocjenu ispunjavanja tih uslova, kao i dokumentaciju kojom se ispunjavanje pojedinog uslova dokazuje, a koju nije već prethodno dostavila u svrhu izdavanja odobrenja, izvještavanja ili nadzora.

(7) Centralna banka odlučuje o zahtjevu za izdavanje potvrde iz stava (6) ovog člana u roku od tri mjeseca od dana podnošenja urednog zahtjeva.

(8) Centralna banka rješenjem odbija zahtjev za izdavanje potvrde iz stava (6) ovog članka ako na osnovu dostavljenih dokumenata i informacija kojima raspolaže utvrdi da institucija za platni promet ili institucija za elektronski novac ne ispunjava uslove iz stava (1) ovog člana.

(9) Odredbe stavova od (6) do (8) ovog člana primjenjuju se na odgovarajući način i kad institucija za platni promet ili institucija za elektronski novac, koja je već učesnik u platnom sistemu na koji se primjenjuje odredbe o konačnosti poravnanja u platnim sistemima na zahtjev operatera ili u skladu s pravilima rada tog platnog sistema podnese zahtjev Centralnoj banci za izdavanje potvrde kojom se utvrđuje da ta institucija za platni promet ili institucija za elektronski novac i dalje ispunjava uslove iz stava (1), (2) i (3) ovog člana.

(10) Potvrda koju Centralna banka izdaje u skladu s odredbama ovog člana ima svojstvo potvrde o činjenicama o kojima javnopravno tijelo ne vodi službenu evidenciju u smislu zakona kojim se uređuje opšti upravni postupak.

Član 14.
(Eksternalizacija)

(1) Operater platnog sistema može eksternalizirati operativne ili druge aktivnosti povezane s radom platnog sistema. O namjeravanoj eksternalizaciji dužan je, prije sklapanja ugovora s pružaocem usluga eksternalizacije, prethodno zatražiti saglasnost Centralne banke.

(2) Operater platnog sistema dužan je osigurati da namjeravana eksternalizacija ispunjava sljedeće uslove:

a) da ne mijenja odnos i obaveze operatera platnog sistema prema učesnicima u platnom sistemu,

b) da ne dovodi u pitanje usklađenost rada platnog sistema s pravilima rada i s odredbama ove odluke i

c) da ne narušava mogućnost obavljanja nadzora od strane Centralne banke.

(3) Operater platnog sistema odgovara za štetu koju prouzrokuje pružalac usluga eksternalizacije u vezi s pružanjem eksternalizirane aktivnosti.

(4) Operater platnog sistema dužan je osigurati da Centralna banka može obaviti neposredni nadzor na lokaciji pružanja usluga, odnosno kod pružaoca usluga eksternalizacije i osigurati pristup dokumentaciji i podacima koji su povezani s eksternalizacijom, a u posjedu su pružaoca usluga eksternalizacije.

Poglavlje II - Postupak izdavanja dozvole za rad platnog sistema

Član 15.
(Pravila postupka)

U postupcima pred Centralnom bankom, ukoliko drukčije nije propisano ovom odlukom, primjenjuje se Zakon o upravnom postupku Bosne i Hercegovine.

Član 16.
(Pokretanje postupka)

Pravno lice sa sjedištem u Bosni i Hercegovini koje namjerava uspostaviti platni sistem podnosi zahtjev Centralnoj banci kojim pokreće postupak izdavanja dozvole za rad platnog sistema.

Član 17.
(Zahtjev za izdavanje odobrenja za rad platnog sistema)

(1) Uz zahtjev iz člana 16. ove odluke potrebno je priložiti sljedeće:

a) statut, izjavu o osnivanju, odnosno društveni ugovor podnosioca zahtjeva,

b) pravila rada platnog sistema iz člana 11. stav (3) ove odluke,

c) ako je primjenjivo, finansijske izvještaje za posljednje tri poslovne godine,

d) poslovni plan, uključujući izračun projekcije finansijskih izvještaja za sljedeće tri poslovne godine kojima se pokazuje sposobnost za stabilno poslovanje uz primjerenu organizacionu, tehničku i kadrovsku strukturu,

e) opis sistema upravljanja podnosioca zahtjeva i mehanizama internih kontrola, uključujući administrativne i računovodstvene postupke i postupke upravljanja rizicima iz kojih je vidljivo da su navedeni sistemi upravljanja, mehanizmi i postupci kontrola srazmjerni, primjereni, pouzdani i dovoljni,

f) opis postupaka uspostavljenih za praćenje, rješavanje i postupanje nakon sigurnosnih incidenata ili prigovora učesnika platnog sistema povezanih sa sigurnošću, uključujući mehanizam za izvještavanje o incidentima koji treba uzeti u obzir obavezu izvještavanja iz člana 44. ove odluke,

g) procjenu podnosioca zahtjeva o usklađenosti platnog sistema s međunarodno prihvaćenim načelima za platne sisteme,

h) opis procesa uspostavljenog za pohranu, nadzor, praćenje i ograničavanje pristupa osjetljivim podacima o plaćanjima,

i) opis postupaka održavanja kontinuiteta poslovanja, uključujući jasnu identifikaciju kritičnih aktivnosti, djelotvorne planove za krizne situacije i postupak redovnog testiranja i preispitivanja primjerenosti i efikasnosti tih planova,

j) politiku sigurnosti, detaljnu procjenu rizika kojima bi platni sistem mogao biti izložen, opis kontrola sigurnosti i mjera za upravljanje rizicima koje su poduzete za primjerenu zaštitu učesnika platnog sistema i samog platnog sistema od utvrđenih rizika. Kontrole sigurnosti i mjere za upravljanje rizicima moraju pokazati kako se njima osigurava visok nivo tehničke sigurnosti i zaštita podataka, uključujući softver i IT sisteme platnog sistema ili osobe kojima je podnosilac zahtjeva eksternalizirao svoje aktivnosti ili dio aktivnosti,

k) opis informacionog sistema kojim podnosilac zahtjeva dokazuje da je navedeni informacioni sistem primjeren, prikladan, pouzdan i zadovoljavajući u odnosu na obavljanje svih funkcija predviđenih pravilima rada platnog sistema,

l) opis organizacione, tehničke i kadrovske strukture, uključujući strukturu podnosioca zahtjeva u vezi s upravljanjem platnim sistemom, a prema potrebi opis ugovornog odnosa između podnosioca zahtjeva i osobe kojoj eksternalizira određene aktivnosti u vezi s upravljanjem platnim sistemom te opis učešća u domaćem ili međunarodnom platnom sistemu i opis povezivanja platnog sistema s drugim platnim sistemom,

m) identitet za lica koja su, neposredno ili posredno, imaoci kvalifikovanog učešća u podnosiocu zahtjeva, iznos njihovih učešća i dokaz o njihovoj prihvatljivosti, uzimajući u obzir potrebu osiguravanja dobrog i razboritog upravljanja platnim sistemom,

n) identitet za svakog člana uprave podnosioca zahtjeva ili svakog izvršnog direktora podnosioca zahtjeva koji ima upravni odbor i dokaze da imaju dobar ugled i odgovarajuće znanje i iskustvo u upravljanju platnim sistemom,

o) ako podnosilac zahtjeva obavlja i druge djelatnosti osim namjeravanog upravljanja platnim sistemom, ako je primjenjivo, identitet osoba odgovornih za vođenje poslova u vezi s upravljanjem platnim sistemom, dokaze da imaju dobar ugled i odgovarajuće znanje i iskustvo u upravljanju platnim sistemom i identitet za svakog člana uprave podnosioca zahtjeva ili svakoga izvršnog direktora podnosioca zahtjeva koji ima upravni odbor i dokaze da imaju dobar ugled,

p) podatke o tome jesu li lica iz tačaka m), n) i o) ovog stava pravosnažno osuđena za neko od krivičnih djela koja se gone po službenoj dužnosti ili za neki od prekršaja, a ako jesu, za koja krivična djela i koje prekršaje i kad je nastupila pravosnažnost presude,

r) naziv ovlaštenog revizora, odnosno revizorskog društva, ako se podnosilac zahtjeva koristi njegovim uslugama,

s) popis povezanih lica koja su s podnosiocem zahtjeva usko povezana u skladu s entitetskim zakonima o bankama i

t) naziv i sjedište učesnika u platnom sistemu koji su podnosiocu zahtjeva poznati pri podnošenju zahtjeva.

(2) Podatkom iz stava (1) tačka p) ovog člana smatra se podatak iz krivične, odnosno prekršajne evidencije nadležnog organa.

(3) Osim informacija i dokumentacije iz stava (1) ovog člana podnosilac zahtjeva dostavlja i informacije i dokumentaciju koje tokom postupka zatraži Centralna banka u svrhu pojašnjenja koje ocijeni potrebnim za odlučivanje o izdavanju dozvole za rad platnog sistema.

(4) Tokom postupka podnosilac zahtjeva dužan je, bez odgađanja, obavijestiti Centralnu banku o svim izmjenama u odnosu na informacije i dokumentaciju dostavljene prema stavovima (1) i (3) ovog člana.

(5) Uz zahtjev za izdavanje dozvole za rad platnog sistema podnosilac zahtjeva dostavlja dokaz da je platio naknadu Centralnoj banci za obradu zahtjeva.

Član 18.
(Dopuna zahtjeva)

(1) Ako smatra da zahtjevom iz člana 17. Odluke nije dostavljena sva potrebna dokumentacija ili informacije, Centralna banka će tražiti dopunu zahtjeva u roku naznačenom u zahtjevu.

(2) U slučaju iz stava (1) ovog člana rok za izradu rješenja po potpunom zahtjevu počinje teći dostavljanjem uredne dopune zahtjeva.

Član 19.
(Odlučivanje o zahtjevu)

(1) O zahtjevu odlučuje guverner koji u postupku izdavanja dozvole za rad platnog sistema može donijeti:

a) rješenje kojim izdaje dozvolu za rad platnog sistema ili

b) rješenje kojim odbija zahtjev za izdavanje dozvole za rad platnog sistema.

(2) Rješenje iz stava (1) tačka a) ovog člana može biti ukinuto ili poništeno u skladu s članovima 22. i 23. ove odluke.

(3) Rješenja iz stava (1) ovog člana se dostavljaju podnosiocu zahtjeva u roku od tri mjeseca od dana podnošenja potpunog zahtjeva.

(4) Rješenje kojim se izdaje dozvola rad platnog sistema ili rješenje kojima se ukida ili poništava odobrenje za rad platnog sistema se objavljuju u "Službenom glasniku BiH", službenim listovima entiteta i Brčko distrikta BiH i internet stranici Centralne banke.

Član 20.
(Izdavanje dozvole za rad platnog sistema)

(1) Guverner donosi rješenje kojim se izdaje dozvola za rad platnog sistema ako na osnovu zahtjeva i dostavljenih informacija iz člana 17. ove odluke i informacija kojima raspolaže ocijeni da su ispunjeni svi uslovi iz člana 9. odluke.

(2) Centralna banka može prije donošenja rješenja o izdavanju dozvole za rad platnog sistema zatražiti mišljenje drugih nadležnih organa o okolnostima važnim za odlučivanje o podnesenom zahtjevu.

(3) Svi organi su obavezni na zahtjev Centralne banke dostaviti tražene podatke za postupak izdavanja dozvole za rad platnog sistema.

Član 21.
(Odbijanje zahtjeva za izdavanje dozvole za rad platnog sistema)

Guverner rješenjem odbija zahtjev za izdavanje dozvole za rad platnog sistema ako ocijeni da nisu ispunjeni svi uslovi iz člana 9. ove odluke.

Član 22.
(Ukidanje rješenja kojim se odobrava rad platnog sistema)

(1) Centralna banka ukinut će rješenje kojim se izdaje dozvola za rad platnog sistema ako:

a) platni sistem ne započne s radom u roku od 12 mjeseci od dana donošenja tog rješenja,

b) operater platnog sistema Centralnoj banci u pisanom obliku dostavi obavijest o prestanku rada platnog sistema,

c) platni sistem prestane s radom duže od šest mjeseci neprekidno ili

d) je operater dobio dozvolu za rad platnog sistema na osnovu neistinite ili netačne dokumentacije ili podataka važnih za upravljanje platnim sistemom.

(2) Centralna banka može ukinuti rješenje kojim se izdaje dozvola za rad platnog sistema ako:

a) bi nastavak rada platnog sistema mogao ugroziti stabilnost platnog prometa,

b) više nisu ispunjeni uslovi na osnovu kojih je data dozvola za rad platnog sistema,

c) operater platnog sistema na bilo koji način onemogućava obavljanje nadzora nad radom platnog sistema ili

d) operater platnog sistema ne izvršava nadzorne mjere koje je naložila Centralna banka.

(3) Centralna banka dostavit će bez odgađanja operateru platnog sistema rješenje o ukidanju rješenja kojim se izdaje dozvola za rad platnog sistema.

Član 23.
(Prestanak važenja rješenja kojim se izdaje dozvola za rad platnog sistema)

Rješenje kojim se izdaje dozvola za rad platnog sistema prestaje važiti:

a) danom oduzimanja dozvole za rad,

b) dobrovoljnim prestankom rada operatera,

c) danom donošenja odluke o likvidaciji operatera platnog sistema,

d) danom donošenja odluke o otvaranju stečajnog postupka nad operaterom platnog sistema,

e) danom brisanja operatera platnog sistema iz sudskog registra u slučaju statusnih promjena ili

f) danom izvršnosti rješenja o ukidanju rješenja kojim se odobrava rad platnog sistema operatera platnog sistema ili danom koji je određen u tom rješenju, zavisno od slučaja.

Član 24.
(Sudska zaštita)

(1) Rješenja Centralne banke koja se donose na osnovu ove odluke moraju biti u pisanom obliku i obrazložena.

(2) Protiv rješenja iz stava (1) ovog člana žalba nije dopuštena, ali se može pokrenuti upravni spor.

Član 25.
(Naknada za obradu zahtjeva)

Upravno vijeće Centralne banke će posebnom odlukom propisati naknadu za obradu zahtjeva za izdavanje dozvole za rad platnog sistema.

Član 26.
(Odgovornost za štetu)

Službenici Centralne banke ili bilo koje lice koje je ovlastila Centralna banka ne odgovaraju za štetu koja nastane pri obavljanju dužnosti u okviru ove odluke i propisa donesenih na osnovu Odluke, osim ako se dokaže da su određenu radnju učinili ili propustili učiniti namjerno ili krajnjom nepažnjom.

Član 27.
(Tajnost podataka)

(1) Centralna banka i drugi organi vlasti, operateri i učesnici u platnom sistemu dužni su čuvati tajnost svih podataka koje su saznali obavljajući svoju nadležnost ili zadatke na osnovu ove odluke i ne smiju ih otkriti drugim licima.

(2) Izuzetno od stava (1) ovog člana, davanje sljedećih podataka ne predstavlja povredu čuvanja tajnosti:

a) davanje podataka u agregiranom obliku iz kojih nije moguće utvrditi lične ili poslovne podatke,

b) davanje podataka u slučajevima i na način predviđen ovom odlukom,

c) dostavljanje podataka za potrebe vođenja krivičnog postupka ili postupka koji mu prethodi, ako to pisanim putem zatraži ili naloži nadležni sud ili drugi nadležni organ ovlašten za istražne radnje za potrebe krivičnog postupka,

d) razmjenjivanje podataka u skladu s drugim zakonima i

e) razmjenjivanje podataka u skladu s međunarodnim pravom ili međunarodnim sporazumom u kojem se Bosna i Hercegovina obavezala na razmjenu podataka.

(3) Obaveza čuvanja tajnosti podataka odnosi se i na sva fizička lica koja u bilo kojem svojstvu rade ili su radila u nadležnim organima ili pravnim licima iz stava (1) ovog člana, na revizore i stručna lica koja obavljaju ili su obavljali poslove po nalogu tog nadležnog organa ili pravnog lica.

(4) Sva pravna lica, organi i njihovi zaposlenici, koji su na osnovu stava (2) ovog člana primili podatke, dužni su njima se koristiti isključivo u svrhu za koju su dati i ne smiju ih saopštiti ili učiniti dostupnima trećim licima, osim u slučajevima propisanim zakonom.

DIO III - KONAČNOST PORAVNANJA U PLATNOM SISTEMU

Član 28.
(Pojam konačnosti poravnanja)

Konačnost poravnanja u platnom sistemu nastaje kada se izvrši zaduženje i odobrenje računa učesnika tog platnog sistema koje se više ne može opozvati, prebiti ili poništiti.

Član 29.
(Nalog za prenos)

Nalog za prenos je svaka instrukcija učesnika da se primaocu stavi na raspolaganje određeni iznos novčanih sredstava evidentiranjem na računima banaka, Centralne banke, agenta za poravnanje ili svaka instrukcija koja dovodi do preuzimanja ili podmirenja obaveze plaćanja u skladu s utvrđenim pravilima rada platnog sistema.

Član 30.
(Prihvat i neopozivost naloga za prenos)

(1) Pravilima rada svakog platnog sistema uređuje se trenutak u kojem se nalog za prenos, bilo da ga je zadao učesnik platnog sistema bilo da je zadan preko treće strane, smatra prihvaćenim u platnom sistemu.

(2) Trenutak neopozivosti naloga za prenos označava trenutak, propisan pravilima rada sistema, od kojega ni učesnik u platnom sistemu ni treća strana ne mogu opozvati nalog za prenos.

(3) Pravila rada platnog sistema koji je interoperabilan s drugim platnim sistemima, moraju u odnosu na trenutak prihvata u platnom sistemu i trenutak neopozivosti biti u najvećoj mogućoj mjeri usklađena s pravilima rada svih drugih interoperabilnih platnih sistema. Na trenutak prihvata u platnom sistemu i trenutak neopozivosti koji su uređeni pravilima rada tog platnog sistema ne utiču pravila rada svih drugih međusobno interoperabilnih platnih sistema, osim ako to nije izričito propisano pravilima rada svih međusobno interoperabilnih platnih sistema.

Član 31.
(Postupak insolventnosti nad učesnikom u platnom sistemu)

(1) Trenutak otvaranja postupka zbog insolventnosti nad učesnikom jest trenutak (datum, sat i minuta) donošenja relevantne odluke suda ili drugoga nadležnog organa Bosne i Hercegovine.

(2) Otvaranje postupka zbog insolventnosti nad učesnikom nema retroaktivno dejstvo na prava i obaveze učesnika u platnom sistemu koje proizlaze iz njegovog učešća ili su u vezi s njegovim učešćem u platnom sistemu prije trenutka otvaranja postupka zbog insolventnosti, niti na prava i obaveze učesnika u interoperabilnom platnom sistemu ili operatera interoperabilnog platnog sistema koji nije učesnik.

Član 32.
(Nalozi za prenos i obračunavanje u slučaju otvaranja postupka zbog insolventnosti nad učesnikom)

(1) U slučaju otvaranja postupka zbog insolventnosti nad učesnikom u platnom sistemu ili u drugom interoperabilnom platnom sistemu ili nad operaterom interoperabilnog platnog sistema koji nije učesnik, nalozi za prenos i obračunavanje valjani su i obavezujući za treće osobe ako su nalozi za prenos prihvaćeni u platnom sistemu u skladu s pravilima rada platnog sistema prije trenutka otvaranja postupka zbog insolventnosti.

(2) Izuzetno od stava (1) ovog člana, nalozi za prenos koji su prihvaćeni u platni sistem nakon trenutka otvaranja postupka zbog insolventnosti nad učesnikom i provedeni u okviru radnog dana utvrđenog pravilima rada platnog sistema tokom kojega je takav postupak otvoren, valjani su i obavezujući za treća lica samo ako operater platnog sistema može dokazati da u vrijeme kada su ti nalozi za prenos postali neopozivi nije znao niti morao znati za otvaranje tog postupka.

(3) Ništavost ili pobojnost transakcija i ugovora zaključenih prije trenutka otvaranja postupka zbog insolventnosti neće imati za posljedicu nevaljanost provedenog obračunavanja.

(4) U slučaju otvaranja postupka zbog insolventnosti nad učesnikom ili operaterom drugog interoperabilnog platnog sistema raspoloživa novčana sredstva na računu za poravnanje tog učesnika mogu se iskoristiti za ispunjenje njegovih obaveza u platnom sistemu ili drugom interoperabilnom platnom sistemu na radni dan kad je postupak otvoren. U slučaju otvaranja postupka zbog insolventnosti nad učesnikom dopušteno je učesniku unutar platnog sistema na radni dan kad je postupak otvoren odobriti kredit na osnovu raspoloživog instrumenta osiguranja u svrhu ispunjenja obaveza tog učesnika u platnom sistemu ili interoperabilnom platnom sistemu.

Član 33.
(Obavještavanje o postupku zbog insolventnosti nad učesnikom)

(1) Sud ili drugi nadležni organ bez odgađanja obavještava Centralnu banku o otvaranju postupka zbog insolventnosti nad učesnikom.

(2) Centralna banka bez odgađanja obavještenje iz stava (1) ovog člana prosljeđuju operateru platnog sistema na čijeg se učesnika obavijest odnosi.

(3) Obavijest o otvaranju postupka zbog insolventnosti učesnika primljenu od nadležnog organa druge države Centralna banka prosljeđuju bez odgađanja operateru sistema na čijeg se učesnika obavijest odnosi.

Član 34.
(Mjerodovno pravo u slučaju insloventnosti učesnika)

U slučaju otvaranja postupka zbog insolventnosti nad učesnikom nad kojim se postupak zbog insolventnosti provodi prema domaćem pravu, a koji učestvuje u sistemu na koji se primjenjuje pravo druge države, na prava i obaveze koje proizlaze iz učešća ili su u vezi sa učešćem tog učesnika u tom platnom sistemu primjenjuje se pravo države nadležno za platni sistem.

Član 35.
(Prava primaoca instrumenta osiguranja u slučaju postupka zbog insolventnosti nad davaocem instrumenta osiguranja)

Otvaranje postupka zbog insolventnosti nad učesnikom u platnom sistemu ili učesnikom u interoperabilnom sistemu, nad operaterom interoperabilnog sistema koji nije učesnik u tom sistemu ili nad drugim davaocem instrumenta osiguranja ne utiče na ostvarivanje prava drugih učesnika ili operatera sistema da se namire iz sredstava osiguranja koja su data u vezi sa učešćem u tom platnom sistemu ili interoperabilnom sistemu.

Član 36.
(Mjerodavno pravo u slučaju instrumenata osiguranja)

Kad su finansijski instrumenti ili prava na finansijske instrumente dati kao instrument osiguranja učesnicima, operaterima, a njihova prava na finansijske instrumente ili prava bilo kojih drugih lica koja preduzimaju radnje za njihov račun zakonito su upisana u registru, na računu ili u centralnom depozitoriju, na prava tih subjekata primjenjuje se pravo države u kojoj se nalazi registar, račun ili centralni depozitorij.

Član 37.
(Registar platnih sistema)

(1) Centralna banka vodi evidenciju platnih sistema u Bosni i Hercegovini i objavljuje ih na svojoj internet sranici.

(2) Evidencija platnih sistema mora sadržavati sljedeće podatke:

a) naziv platnog sistema

b) naziv i sjedište operatera platnog sistema i

c) popis učesnika u platnom sistemu

(3) U registar platnih sistema upisuju se i platni sistemi za koje nije potrebna dozvola za rad Centralne banke.

(4) Centralna banka može detaljnije urediti obim i sadržaj evidencije platnih sistema.

DIO IV - NADZOR NAD PLATNIM SISTEMIMA

Član 38.
(Obavljanje nadzora)

(1) Centralna banka obavlja nadzor nad platnim sistemima kojima je izdala dozvolu za rad i na platnim sistemima koje je ona uspostavila.

(2) Nadzor iz stava (1) ovog člana je provjera posluje li platni sistem u skladu s odredbama ove odluke, funkcioniše li sigurno i stabilno i je li mu osiguran pristup na način propisan članom 12. Odluke.

(3) U svrhu obavljanja nadzora nad platnim sistemima Centralna banka može donositi načela, preporuke i smjernice za njihov rad.

(4) Pri obavljanju nadzora nad platnim sistemima Centralna banka obavlja nadzor nad operaterom platnog sistema u dijelu njegova poslovanja koji se odnosi na upravljanje platnim sistemom.

Član 39.
(Način obavljanja nadzora nad operaterom)

(1) Centralna banka obavlja nadzor nad radom platnog sistema i operaterom tog platnog sistema na način propisan ovom odlukom.

(2) Centralna banka obavlja nadzor nad operaterom platnog sistema:

a) prikupljanjem i analizom izvještaja koje su prema odredbama ove odluke operateri obavezni dostavljati Centralnoj banci, analizom informacija koje Centralnoj banci dostave drugi nadležni organi u Bosni i Hercegovini i druga strana nadležna tijela i praćenjem dobijenih rezultata poslovanja (off side nadzor),

b) vršenjem neposrednog nadzora nad poslovanjem operatera i njihovih podružnica i pružaoca usluge eksternalizacije (on site nadzor) i

c) nalaganjem nadzornih mjera.

(3) Pri utvrđivanju metodologije, učestalosti i intenziteta nadzora nad platnim sistemima, Centralna banka se rukovodi obimom i složenošću poslovanja platnih sistema u odnosu na vrste učesnika, platne transakcije koje se obračunavaju/poravnavaju i rizičnost poslovanja platnih sistema, naročito vodeći računa o sistemskom riziku.

(4) Nadzor iz stava (2) tačke a) i b) ovog člana obavljaju ovlašteni službenici Centralne banke ili drugo stručno osposobljeno lice na osnovu posebnog ovlaštenja Centralne banke.

Član 40.
(Neposredan nadzor)

(1) Centralna banka obavezna je najkasnije osam dana prije početka neposrednog nadzora operateru dostaviti obavijest o neposrednom nadzoru, koja sadrži predmet neposrednog nadzora, informaciju šta je operater dužan pripremiti ovlaštenim licima iz člana 39. stav (4) Odluke, za potrebe obavljanja neposrednog naloga.

(2) Izuzetak od stava (1) ovog člana je kada ovlašteno lice može dostaviti obavijest o neposrednom nadzoru najkasnije uoči početka obavljanja neposrednog nadzora.

(3) Operater platnog sistema obavezan je ovlaštenim licima omogućiti obavljanje neposrednog nadzora i osigurati odgovarajuće uslove za neometano obavljanje nadzora, a naročito:

a) na zahtjev ovlaštenog lica, omogućiti da obavi neposredni nadzor u sjedištu operatera i na ostalim mjestima na kojima operater obavlja poslove u vezi sa upravljanjem platnog sistema,

b) na zahtjev ovlaštenog lica, uručiti računarske ispise, kopiju poslovnih knjiga, poslovnu dokumentaciju, administrativne ili poslovne evidencije u papirnom ili elektronskom obliku,

c) ovlaštenom licu osigurati standardni pristup (interface) platnom sistemu i upravljanje bazom podataka kojima se koristi, u svrhu provođenja nadzora potpomognutim kompjuterskim programima.

(4) Ovlašteno lice neposredni nadzor obavlja u toku radnog vremena operatera i podružnice a izuzetno, ako je potrebno zbog obima i prirode nadzora, i izvan radnog vremana.

Član 41.
(Zapisnik o obavljenom nadzoru)

(1) Nakon obavljenog nadzora nad radom operatera sastavlja se zapisnik o obavljenom nadzoru.

(2) Izuzetno od stava (1) ovog člana, ako se nadzor obavlja na osnovu člana 39. stav (2) tačka a) Odluke, a nadzorom nisu utvrđene nezakonitosti i nedostaci u radu operatera koji zahtijevaju izricanje nadzornih mjera, zapisnik se ne sastavlja.

Član 42.
(Nadzorne mjere)

Centralna banka može rješenjem naložiti operateru platnog sistema nadzorne mjere radi pravovremenog poduzimanja aktivnosti za unapređenje sigurnosti i stabilnosti funkcionisanja platnog sistema i otklanjanja utvrđenih nezakonitosti.

Član 43.
(Rješenje o nadzornim mjerama)

(1) Centralna banka može rješenjem naložiti operateru nadzorne mjere ako pri obavljanju nadzora utvrdi:

a) da je operater svojim radnjama ili propuštanjem određenih radnji postupio protivno zakonu ili drugim propisima,

b) slabosti ili nedostatke u radu operatera koje nemaju značenje kršenja propisa ili

c) da je potrebno da operater poduzme radnje i postupke za poboljšanje poslovanja.

(2) Rješenjem iz stava (1) ovog člana Centralna banka odredit će operateru rok za izvršenje mjera naloženih rješenjem.

(3) Operater može, najkasnije 15 dana prije isteka roka iz stava (2) ovog člana, obrazloženim zahtjevom zatražiti produženje roka o kojem će Centralna banka odlučiti najkasnije do isteka roka utvrđenog rješenjem.

Član 44.
(Izvještavanje Centralne banke)

(1) Operater platnog sistema dužan je bez odgađanja obavijestiti Centralnu banku:

a) o svim činjenicama koje se upisuju u sudski registar, o svakoj podnesenoj prijavi podataka u sudski registar i o svakom izvršenom upisu promjene podataka u sudskom registru,

b) o svakoj najavljenoj ili izvršenoj promjeni kvalifikovanog imaoca za koju je uprava, odnosno izvršni direktor znao ili morao znati,

c) o svakoj planiranoj promjeni člana uprave, odnosno izvršnog direktora, odnosno ako se operater platnog sistema osim upravljanjem platnim sistemom bavi i drugim djelatnostima, o svim promjenama osoba koje su odgovorne za upravljanje platnim sistemom,

d) o svakoj promjeni podataka o učesnicima u platnom sistemu i o podacima u vezi s uključenjem novih učesnika ili prestankom učešća dosadašnjih učesnika u tom platnom sistemu,

e) o svakom značajnom operativnom ili sigurnosnom incidentu,

f) o namjeri prestanka obavljanja djelatnosti upravljanja platnim sistemom kao i o nastupu okolnosti za ukidanje rješenja kojim se izdaje dozvola za rad platnog sistema iz člana 22. ove odluke i za prestanak važenja dozvole za rad iz člana 23. ove odluke i

g) o svim ostalim promjenama koje su povezane s uslovima rada platnog sistema koji su propisani ovom odlukom i/ili kojima se mijenjaju činjenice na osnovu kojih Centralna banka izdala dozvolu za rad platnog sistema.

(2) Operater platnog sistema dužan je na zahtjev Centralne banke dostaviti podatke o platnim transakcijama izvršenima preko platnog sistema.

(3) Operater platnog sistema dužan je na zahtjev Centralne banke dostaviti izvještaje, informacije i podatke o svim pitanjima povezanima s provođenjem nadzora ili izvršavanjem ostalih zadataka iz nadležnosti Centralne banke, uključujući i procjenu usklađenosti platnog sistema s međunarodno prihvaćenim načelima za platne sisteme.

Član 45.(Izvještavanje o izvršenju rješenja)

(1) Rješenjem o nalaganju nadzornih mjera Centralna banka može naložiti operateru da u određenom roku izvijesti Centralnu banku o izvršenju naloženih mjera.

(2) Operater je dužan u roku iz stava (1) ovog člana izvijestiti Centralnu banku o izvršenju mjera i o tome priložiti dokaze.

(3) Ako Centralna baka utvrdi da naložene mjere nisu izvršene ili nisu izvršene u roku i na način kako je to naložila rješenjem, može naložiti novu nadzornu mjeru.

Član 46.
(Vrste nadzornih mjera)

(1) Centralna banka može nadzornim mjerama:

a) privremeno zabraniti upravljanje platnim sistemom,

b) naložiti ispunjavanje uslova na osnovu kojih je operater dobio dozvolu za rad platnog sistema,

c) naložiti radnju, propuštanje ili trpljenje u svrhu poboljšanja sigurnosti i stabilnosti poslovanja operatera i otklanjanja utvrđenih nezakonitosti i nepravilnosti.

(2) Centralna banka može naložiti osnivanje odvojenog društva za upravljenje platnim sistemom ako operater istovremeno obavlja više djelatnosti koje nisu usko povezane s platnim uslugama i platnim sistemom, a koje narušavaju ili bi mogle narušiti finansijsku stabilnost operatera ili otežavaju obavljanje nadzora.

Član 47.
(Saradnja s nadležnim organima i razmjena informacija)

(1) U obavljanju nadzora nad platnim sistemima Centralna banka sarađuje s drugim nadležnim organima u Bosni i Hercegovini i s nadležnim organima drugih država.

(2) Svi organi u Bosni i Hercegovini su dužni u skladu sa stavom (1) ovog člana, na zahtjev Centralne banke dostaviti potrebne podatke ili informacije.

DIO V - PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Član 48.
(Donošenje akata)

Guverner Centralne banke može donijeti propis kojim detaljno reguliše pojedine odredbe ove odluke.

Član 49.
(Usklađivanje propisa)

(1) U roku od šest mjeseci od dana početka primjene ove odluke, svi propisi Centralne banke iz oblasti platnih sistema i nadzora nad platnim sistemima će se uskladiti s ovom odlukom.

(2) U slučaju da su odredbe nekog od važećih propisa iz stava (1) ovog člana suprotne odrebama ove odluke, primjenjuju se odredbe ove odluke.

Član 50.
(Stupanje na snagu )

(1) Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku BiH".

(2) Ova odluka se objavljuje i u "Službenim novinama Federacije BiH", "Službenom glasniku Republike Srpske" i "Službenom glasniku Brčko distrikta BiH".

Broj UV-122-02-1-1177-3/25
26. juna 2025. godine
Sarajevo

Predsjedavajuća
Upravnog vijeća Centralne banke
Bosne i Hercegovine
Guvernerka
Dr. Jasmina Selimović, s. r.